Báo cáo biện pháp Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập thể cho học sinh tiểu học

Âm nhạc là ngôn ngữ nghệ thuật âm thanh, mang đặc trưng của nghệ thuật biểu hiện, là ngôn ngữ biểu cảm, tình cảm. Do đó, âm nhạc cũng là một trong những môn học quan trọng giúp cho học sinh hình thành nhân cách, có lối sống lành mạnh, tư tưởng đạo đức đúng đắn, có lý tưởng hoài bão cao xa, tu dưỡng phẩm chất lành mạnh, tư tưởng tình cảm tốt đẹp Giảng dạy âm nhạc nói chung và dân ca nói riêng cho học sinh Tiểu học, dưới bất kỳ hình thức giáo dục tư tưởng nào cũng cần đến cơ sở là tình cảm, nếu chỉ thuyết giảng suông hoặc truyền thụ lý luận cứng nhắc thì sẽ khó đạt hiệu quả như mong muốn.

Trong kho tàng âm nhạc dân gian của nước ta, dân ca được xem là di sản văn hóa của dân tộc. Ngoài nội dung biểu cảm phong phú, chuyển tải tâm tư tình cảm, có tác động mãnh liệt và sâu sắc đối với nhận thức của con người, giúp cho học sinh thông qua học tập phần nào hiểu rõ hơn về dân ca, nắm được kỹ năng âm nhạc nhất định. Các bài hát dân ca còn có khả năng tác động mạnh mẽ vào tâm tư, tình cảm của học sinh giúp các em phát triển các phẩm chất tư duy, trí tuệ, thể chất, những tình cảm đạo đức tốt đẹp và quan trọng hơn là hình thành ở học sinh ý thức dân tộc và tình yêu với âm nhạc truyền thống. Từ đó học sinh sẽ có ý thức giữ gìn và trân trọng bản sắc văn hóa dân tộc mình. Dạy hát dân ca cho học sinh là nhằm giáo dục cho học sinh những tình cảm tốt đẹp với văn hóa truyền thống. Khi các em được nghe, học hát các bài dân ca đã dần dần hình thành trong học sinh tình cảm yêu thích. Đó cũng là con đường ngắn nhất nhằm bồi dưỡng thị hiếu và tình cảm đạo đức đúng đắn cho học sinh.

 

doc 28 trang Khương Huỳnh 21/08/2023 2060
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Báo cáo biện pháp Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập thể cho học sinh tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Báo cáo biện pháp Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập thể cho học sinh tiểu học

Báo cáo biện pháp Một số kinh nghiệm dạy hát dân ca trong chương trình chính khóa và hoạt động tập thể cho học sinh tiểu học
 thể là giáo viên hoặc học sinh chuẩn bị).
Ví dụ: Dùng các nhạc cụ như cồng, chiêng, đàn T’rưng nhỏ(giáo viên chuẩn bị) để đệm cho những bài dân ca Tây Nguyên hoặc dùng thanh phách, song loan, sáo (học sinh chuẩn bị) để đệm cho những bài dân ca Đồng bằng Bắc Bộ
3.2 Đối với tiết ôn tập bài hát dân ca 
* Ôn lại kiến thức về dân ca
Tôi yêu cầu học sinh nhắc lại một số kiến thức hiểu biết của mình về dân ca như: Dân ca là gì?... Sau khi nghe học sinh trả lời tôi tổng hợp lại giúp học sinh có cái nhìn khái quát nhất về dân ca: Dân ca là những bài hát, khúc ca được sáng tác và lưu truyền trong dân gian mà không thuộc về riêng một tác giả nào. Đầu tiên bài hát có thể do một người nghĩ ra rồi truyền miệng qua nhiều người, từ đời này qua đời khác, có thể được hát hoặc sáng tác khi lao động, khi vui chơi, khi sinh hoạt văn hóa, văn nghệVà được nhân dân ca hát theo phong tục tập quán của từng địa phương, từng dân tộcCác bài dân ca được gọt giũa, sang lọc qua nhiều năm tháng bền vững cùng thời gian.
 Nhắc lại bài dân ca học ở tiết trước là của miền nào? vùng nào? (Bắc Bộ, Nam Bộ hay Trung Bộ). Như vậy các em đã nắm được một số kiến thức cơ bản về dân ca.
Để học sinh thuộc và hiểu bài nhanh, tôi hướng dẫn các em cách nhận biết dân ca vùng nào bằng cách dựa trên các âm đệm và âm hưởng giai điệu riêng biệt của từng vùng, miền trong bài hát.
Ví dụ: Bắc bộ thì các tiếng hát đệm thường là í,a,i
Trung bộ thì các tiếng hát đệm thường là bớ, chi rứa, uẩy, ơ hời
Nam Bộ thì đặc trưng giọng nói chày – chài, quẫy – uẩyvà các tiếng đệm cho bằng, rượng
Dân ca Tây Nguyên mang âm hưởng đặc trưng riêng là nhạc dạo thường dùng các nhạc cụ như đàn T’rưng, những tiếng suối chảy, chim hótQua đó tôi thấy học sinh nhớ và trả lời nhanh, chính xác.
*Hát kết hợp phụ họa
Cũng như các bài hát thiếu nhi khác, hát kết hợp vận động và phụ họa cũng là một hoạt động không thể thiếu trong tiết học. Tuy nhiên là bài hát dân ca, nên khi hướng dẫn học sinh biểu diễn, tôi thường mở đĩa hình các tiết mục biểu diễn những bài hát dân ca vùng miền của bài dân ca đang học, để học sinh nắm được các động tác biểu diễn phù hợp, những trang phục biểu diễn cho bài dân ca nàysau đó hướng dẫn học sinh tập biểu diễn theo nhóm hoặc theo tổ và tổ chức thi đua giữa các nhóm trong lớp. Tuy chưa có không gian biểu diễn nhưng tôi sử dụng bục giảng làm sân khấu cho học sinh. Thành lập ban giám khảo cũng chính là các em. Đây là dịp cho các em chứng tỏ được sự hiểu biết của mình về dân ca, đối với những học sinh nhút nhát cũng dần mạnh dạn tham gia biểu diễn và tham gia nhận xét bạn bằng sự hiểu biết của mình.
Với các tiết học hát dân ca Tây nguyên, tôi hướng dẫn các em một số động tác múa Tây Nguyên khi ôn tập bài hát “Bạn ơi lắng nghe”, “Hát mừng”, Chiếc gùi đung đưahoặc cho học sinh kết hợp nhảy sạp khi ôn tập bài hát “Xòe hoa”... để thay đổi không khí học tập và thu hút sự chú ý, yêu thích, ham học hỏi của học sinh.
* Đặt lời mới cho bài dân ca
Cùng với sự phát triển của xã hội, lời ca của các làn điệu dân ca luôn được bổ sung để phù hợp với từng giai đoạn của lịch sử, phù hợp với từng nội dung sinh hoạt lao động, phù hợp với từng lứa tuổi. Bên cạnh đó, các bài hát dân ca thiếu nhi thường có cấu trúc ngắn gọn và đa số được sáng tác dựa theo các câu ca dao lục bát. 
Ví dụ: Bài “Cò lả” – được sáng tác trên câu ca dao
 Con cò bay lả bay la
 Bay từ cửa phủ bay ra cánh đồng
Hoặc bài “Lí cây bông” – Sáng tác trên câu ca dao
 Bông xanh bông trắng bông vàng
 Bông lê bông lựu đố nàng mấy bông
Đối với học sinh lớp 4,5 - để phát huy tính tích cực và sáng tạo của học sinh, ngoài việc hướng dẫn học hát và tìm hiểu về dân ca, tôi còn hướng dẫn cho những học sinh có năng khiếu hoặc tổ nhóm, biết cách tự tìm và đặt lời ca mới cho bài dân ca từ các câu thơ lục bát quen thuộc hay do học sinh tự nghĩ ra theo chủ đề: Thầy cô, mái trường, gia đình, bạn bè.. Tôi gợi ý cho học sinh có thể thêm các từ đệm hay tiếng hát luyến, láy để phù hợp với giai điệu của bài.
Ví dụ: Học sinh có thể đặt lời mới cho bài dân ca “Cò lả” từ câu ca dao: 
	Trên trời có đám mây xanh 
	Ở giữa mây trắng xung quanh mây vàng
Hay với những tiết ôn tập, tôi tổ chức cho học sinh thi theo nhóm để đặt lời ca mới với bài dân ca tự chọn, đã học, có giai điệu dễ như bài “Xòe hoa”, “Bắc kim thang”. Tôi thấy học sinh rất hào hứng và tự tin với hoạt động này.
Ví dụ: Bài “Xòe hoa” – một nhóm học sinh đặt lời như sau: “Trường em rất vui, trong ánh nắng nhẹ ban mai, ngoan rất ngoan em ngồi học bài..”. Nhóm khác có lời ca nhí nhảnh hơn: “Tình tang tính tang, em học hát thật là vui, tay vỗ tay em cùng hòa nhịp.”
Với việc học sinh được tự sáng tác và đặt lời mới cho bài dân ca, học sinh rất hào hứng học hát và thêm yêu thích các bài hát dân ca, từ đó các em phát huy tính sáng tạo và muốn tìm hiểu thêm về các bài dân ca của Việt Nam.
* Kết hợp trò chơi 
Tùy vào từng bài dân ca, tôi thường lồng ghép các trò chơi dân gian nhằm tạo cho không khí lớp học thêm phong phú, sinh động hơn. Bởi lẽ, trò chơi dân gian không chỉ đơn thuần là trò chơi của trẻ em, mà nó còn chứa đựng cả nền văn hóa dân tộc Việt nam độc đáo và giàu bản sắc, thông qua trò chơi giúp các em tư duy, sáng tạo, đoàn kết, thân thiện với bạn bè, thêm yêu mến quê hương đất nước. 
Ví dụ: Bài “Tập tầm vông” – Lớp 1. Đây không phải là bài hát dân ca, nhưng lời ca của bài dựa theo bài đồng dao và giai điệu của bài hát cũng mang âm hưởng dân ca. Nên khi học hát, tôi hướng dẫn học sinh chơi trò chơi “Đố tay”: Với đồ dùng đơn giản là một viên phấn nhỏ hay một cục tẩy, chỉ định một em lên giấu vật vào tay, sau khi cả lớp hát xong bài hát, em nào đoán chính xác vật ở tay nào thì tiếp tục được lên đố các bạn.
Ngoài trò chơi phát triển trí tuệ, tôi còn kết hợp một số trò chơi vận động để HS được phát triển thể chất.
Ví dụ: Tiết Ôn tập bài hát “Bắc kim thang”, tôi hướng dẫn học sinh ra ngoài trời, xếp thành vòng tròn: vừa ôn tập, vừa biểu diễn bài hát, cuối tiết học dành ít thời gian cho học sinh tham gia các trò chơi như: “Chi chi chành chành” hoặc “Rồng rắn lên mây”, đây là những trò chơi học sinh rất yêu thích vì nó mang tính tập thể, học sinh được tham gia đông, những em hay rụt rè nhút nhát cũng tham gia nhiệt tình, qua đó giáo dục học sinh tính đoàn kết thương yêu nhau. 
Để mở rộng thêm vốn hiểu biết về dân ca, kích thích sự tìm tòi khám phá thêm các bài hát dân ca ngoài chương trình, trong các tiết ôn tập, tôi thường tổ chức thi đua giữa các nhóm trong lớp học: 
Ví dụ: Nhóm 1: tìm và hát các bài hát dân ca miền Bắc
Nhóm 2: tìm và hát các bài hát dân ca miền Trung
Nhóm 3: tìm và hát các bài hát dân ca Tây Nguyên
Nhóm 4: tìm và hát các bài hát dân ca miền Nam	
Nhóm nào tìm và hát đúng được nhiều bài dân ca thì được thưởng số lượng những bông hoa bằng số lượng các bài dân ca tìm được hoặc cộng thêm điểm vào điểm thi đua của các tổĐể khuyến khích học sinh ham tìm hiểu hơn về dân ca.
3.3 Đối với tiết học có nội dung nghe nhạc
Trong chương trình Âm nhạc Tiểu học, ngoài các nội dung học hát, trong tiết ôn tập thường có thêm nội dung Nghe nhạc. Với nội dung này, tôi thường mở băng đĩa nhạc các bài hát dân ca cho các em nghe. Sau khi nghe lần 1, tôi đặt các câu hỏi để học sinh hiểu sâu hơn về bài dân ca.
Ví dụ: Con nào biết tên bài dân ca vừa nghe? Thuộc vùng nào? Vì sao con biết? Bài dân ca có nội dung gì? Con còn biết bài dân ca nào có xuất xứ giống với bài này? Con thấy bài hát dân ca này có hay không ? Con có thích hát không ?... Các con thấy hay, thích hát là các con đã phần nào cảm nhận được cái hay, cái đẹp của dân ca và các con thường xuyên hát là góp phần gìn giữ , phát huy giá trị bản sắc dân tộc 
Khi mở nhạc lần 2, tôi hướng dẫn học sinh hát theo (nếu thuộc), có thể đứng tại chỗ biểu diễn hoặc vận động theo nhạc phù hợp với nội dung bài hát. Hoặc có thể chia nhóm tổ chức thi hát đúng lời ca, giai điệu theo nhạc.
4. Các hoạt động ngoài giờ lên lớp
Ngoài các phương pháp và hình thức áp dụng trên trong tiết học, cùng với phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện – Học sinh tích cực”, vào các dịp khai giảng năm học mới, kỷ niệm các ngày lễ lớn như 20/11, 26/3, Đại hội “Cháu ngoan Bác Hồ”, các giờ sinh hoạt tập thể, tôi thường tham mưu với giáo viên Tổng phụ trách trường và Liên đội tổ chức cho học sinh thi và tìm hiểu về dân ca, tham gia các trò chơi dân gian, hội chợ xuân , thi hát múa dân ca ... Để học sinh nắm được những truyền thống, những nét sinh hoạt dân gian đậm đà bản sắc của dân tộc ta. Do dân ca là những bài hát xuất phát từ người dân lao động nên ai cũng có thể hát được. Vì vậy ta cần tạo môi trường diễn xướng cho tất cả các em được tham gia. 
Cụ thể: Lên kế hoạch tổ chức thi văn nghệ vào các ngày lễ lớn: Mỗi lớp1- 2 tiết mục trong đó khuyến khích các bài hát dân ca, có múa phụ họa. Thành lập ban giám khảo có năng lực chấm và nhận xét công tâm để giúp các em hiểu được dân ca cần diễn xướng như thế nào, trang phục biểu diễn, động tác múa như thế nào là phù hợp, tuyên dương và trao giải những tiết mục đặc sắc.
Tiết mục dạt giải nhất : Lớp 4G
Bên cạnh đó, phòng giáo dục và đào tạo Quận thường xuyên tổ chức các cuộc giao lưu , biểu diễn thời trang cho học sinh Tiểu học nhằm tạo điều kiện cho học sinh thể hiện năng khiếu ca hát của mình, được hát lên những bài dân ca yêu thích, được biểu diễn những trang phục dân tộc mang đậm bản sắc, góp phần giữ gìn và phát huy nền văn hóa truyền thống của dân tộc, tạo sân chơi bổ ích, giúp các em có dịp giao lưu và khám phá thêm kho tàng dân ca Việt Nam.
 Để chuẩn bị cho Hội thi, tôi thường lên kế hoạch cụ thể, bởi theo tôi dạy dân ca chưa đủ mà cần cho trẻ hóa thân vào những bài dân ca, điều đó sẽ khắc sâu cho học sinh những hình tượng về con người của từng vùng miền trên đất nước Việt Nam. Chính vì vậy, tôi thường, lựa chọn những bài dân ca của cả 3 vùng miền Bắc – Trung – Nam phù hợp với chất giọng và lứa tuổi của các em. Trong mỗi chương trình, tôi thường chọn âm nhạc kết hợp với trang phục, các động tác biểu diễn phù hợp với từng đối tượng , đặc trưng vùng miền, để cho các em có cái nhìn khái quát nhất về các bài hát, điệu múa mà các em biểu diễn . Khi các em được đứng trên sân khấu biểu diễn những bài dân ca ấy , các em sẽ thêm yêu mến và có ý thức học tập để sau này xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp hơn. Tôi đặc biệt chú ý lựa chọn trang phục, các đạo cụ biểu diễn phù hợp và kết hợp giải thích cho các em hiểu vì sao lại cần mặc những bộ trang phục và các đạo cụ đó.
Tiết mục tham gia hội thi
Ví dụ: Học sinh hát múa bài dân ca “Đi cấy” thì trang phục phải là yếm, váy đen, thắt khăn mỏ quạđạo cụ là những bó lúa dắt bên hông, và giải thích cho học sinh hiểu đây là những bộ trang phục của các bà, các chị thời xưa mặc khi đi cấy lúa, khi các con biểu diễn trên sân khấu trang phục này đã được cách điệu hóa .
Hoặc biểu diễn bài “Hát mừng” – Dân ca Hơ –rê (Tây Nguyên), tôi chọn những bộ trang phục của đồng bào Hơ rê, đạo cụ là những chiếc cồng, chiêng được làm từ những tấm bìa cứng có in hoa văn thổ cẩm và giải thích: trong các lễ hội của người dân Tây Nguyên thì cồng chiêng là một nhạc cụ không thể thiếu, tiếng cồng chiêng vang lên thay cho lời người muốn nói với các thần linh, cầu mong buôn làng có cuộc sống ấm no hạnh phúc và cồng chiêng Tây Nguyên đã được UNESCO công nhận là văn hóa phi vật thể thế giới, từ đó các em thêm tự hào và yêu mến quê hương hơn.
Vào các buổi sinh hoạt tập thể dưới cờ, hoặc trong giờ ra chơi giữa buổi, tôi còn mở băng đĩa các bài dân ca trên hệ thống loa đài của nhà trường, các em vừa vui chơi, sinh hoạt vừa được nghe các bài hát thiếu nhi và các bài dân ca Việt Nam hoặc hướng dẫn và giúp đỡ một lớp xây dựng và tập luyện một tiết mục dân ca (có thể là đơn ca, tốp ca hoặc kết hợp múa và hát) hát trong giờ chào cờ đầu tuần, đầu tháng, thi phụ trách Sao giỏiBằng cách này, các làn điệu dân ca cứ dần thấm vào tâm hồn học sinh một cách tự nhiên. Từ chỗ thuộc, rồi hiểu và yêu thích. Đây là hoạt động tuyên truyền, giáo dục về dân ca rất hữu ích.
Ngoài ra, tôi còn nhắc nhở, dặn dò các em về nhà nhờ bố, mẹ, anh, chị sưu tầm, mở cho nghe những băng, đĩa nhạc về dân ca để từ đó các bậc cha mẹ có thể phối hợp cung cấp các kiến thức dân ca ở nhà bằng cách: cho học sinh nghe dân ca vào các buổi tối, hoặc trước lúc đi ngủ qua băng đĩa hoặc bằng các bài hát ru thông thường, hoặc cùng phối hợp với giáo viên chuẩn bị những trang phục cho học sinh các cuộc thi hát dân ca 
c. Điều kiện để thực hiện giải pháp, biện pháp
+ Giáo viên phải nắm vững các kiến thức về dân ca, tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ của từng bài, có kĩ năng sư phạm tốt, sáng tạo, đổi mới trong cách tổ chức các hoạt động dạy học.
+ Tìm hiểu và nắm được trình độ tiếp thu của các đối tượng học sinh trong lớp để giao nhiệm vụ phù hợp và có những phương pháp, hình thức tổ chức dạy học sao cho tất cả học sinh đều được tham gia hoạt động học tập với ý thức tự giác, tích cực, chủ động. 
+ Cơ sở vật chất phục vụ môn học phải đảm bảo tương đối đầy đủ như: Có không gian lớp học để học sinh được biểu diễn, có một số trang phục phù hợp, đạo cụ phù hợp sẵn có hoặc tự làm để tham gia biểu diễn và tham gia các trò chơi nhỏ khi học hát dân ca. Có nhạc cụ đệm hát phù hợp cho giáo viên thay thế các nhạc cụ phương tây, nhạc cụ gõ đệm của học sinh tạo không khí sôi động khi học các bài hát dân ca.
+ Sự lãnh đạo sát sao của nhà trường và sự phối hợp chặt chẽ của Liên đội trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
+ Sự phối hợp giữa giáo viên Âm nhạc với các thầy, cô giáo chủ nhiệm và cha mẹ học sinh trong việc cung cấp các tư liệu, các kiến thức dân ca của từng vùng miền đến với các em học sinh ở trường cũng như ở nhà. 
d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các biện pháp định hướng cho những giải pháp tiến hành và có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, luôn có sự tác động hỗ trợ lẫn nhau, bám sát vào điều kiện hoàn cảnh, mức độ khả năng tiếp thu của từng đối tượng học sinh. Chính ví thế trong quá trình giảng dạy giáo viên cần đưa ra những giải pháp hữu hiệu để thực hiện và vận dụng các biện pháp vào giảng dạy sao cho đạt kết quả cao nhất.
5. Kết quả: Kết quả khảo nghiệm học sinh trong năm học 2016 -2017, sau khi tôi áp dụng các giải pháp trên như sau:
Mức độ đạt được của học sinh
Đầu năm học
Cuối năm học
Hát đúng giai điệu, lời ca các bài dân ca đã học
75%
90%
Biết sử dụng nhạc cụ gõ đệm phù hợp với từng bài dân ca
80%
95%
Biết hát kết hợp với biểu diễn động tác phù hợp với từng bài dân ca
75%
90%
Phân biệt được dân ca vùng, miền khi được nghe
60%
80%
Yêu thích các bài dân ca
65%
90%
Tỉ lệ học sinh yêu thích học hát các bài dân ca, hát đúng giai điệu và lời ca, biết sử dụng nhạc cụ gõ đệm và biểu diễn các động tác múa phù hợp với sắc thái của từng bài hát dân ca đã tăng lên rõ rệt. Tỉ lệ học sinh phân biệt được dân ca vùng, miền khi được nghe vẫn chưa cao tuy nhiên cũng đã tăng hơn so với đầu năm học.
- Giá trị khoa học: Với những kinh nghiệm trên tôi đã thành công trong việc dạy hát và cung cấp thêm những kiến thức ban đầu về kho tàng dân ca của Việt Nam. Học sinh được học hát, được nghe các làn điệu dân ca và hiểu được rằng: Dân ca là sản phẩm tinh thần quý giá của ông cha để lại, từ đó các em càng phải trân trọng, giữ gìn, học tập, tiếp tục phát triển những vốn quý ấy, từ đó các em càng thêm yêu mến và tự hào về nhân dân ta, đất nước ta.
Hầu hết học sinh đều rất yêu thích và hào hứng học tiết Âm nhạc có bài hát dân ca. Đa số học sinh hát đúng giai điệu, hát đúng các tiếng hát luyến láy của bài hát, một số em năng khiếu còn biết thể hiện tình cảm của mình vào bài hát. 
Các em đã biết phân biệt được làn điệu dân ca của từng vùng miền qua nghe giai điệu và lời ca của các bài hát có sử dụng các từ đệm. Từ đó học sinh học tập sáng tạo hơn trong giờ học như: tự tìm tòi chuẩn bị các nhạc cụ gõ đệm phù hợp với bài hát hoặc tự sáng tạo những động tác múa, động tác biểu diễn vận động phụ họa phù hợp với nội dung bài dân ca được học. 
Dạy hát dân ca không những góp phần gìn giữ và phát huy những bản sắc văn hoá của dân tộc, phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể mà còn giáo dục các giá trị thẩm mỹ, đạo đức, định hướng nhân cách cho học sinh, giáo dục các giá trị văn hóa truyền thống, tình yêu quê hương đất nước, tình cảm gia đình, bạn bèĐiều này rất quan trọng khi giảng dạy những kiến thức về địa phương. 
Khi lên lớp tôi cảm thấy vững vàng tự tin hơn, có những sáng tạo linh hoạt trong các biện pháp tổ chức lớp học. Qua những tiết học hát dân ca, các em đã có những ấn tượng đẹp về âm nhạc dân gian, kích thích hứng thú học tập, ham tìm tòi học hỏi những cái hay, cái mới, những bài dân ca độc đáo của kho tàng dân ca Việt Nam.
Học sinh được phát huy tính sáng tạo bằng việc tự sáng tác lời ca mới cho bài dân ca. Có tinh thần đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập, biết ngắm nhìn, biết lắng nghe và hưởng thụ những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống từ đó tâm hồn trí tuệ cũng ngày càng giàu hơn, đẹp hơn. Đồng thời phát hiện và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu về hát dân ca, làm nguồn cho các cuộc thi đạt nhiều kết quả cao do các cấp tổ chức.
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN
1. Kết luận 
 Dân ca được xem là tài sản vô giá của ông cha ta từ ngàn đời xưa để lại, dân ca là hơi thở của dân tộc, lưu giữ và bảo vệ dân ca là bảo vệ dòng máu chảy trong cơ thể của mỗi chúng ta. Dân ca là một bức tranh phong phú, đa dạng về màu sắc, mỗi địa phương đều có những nét đặc trưng riêng, thể hiện phong tục, ngôn ngữ, giọng nói của từng vùng quê của Tổ quốc. Vì vậy dù là dân ca của bất cứ vùng nào trên đất nước Việt Nam cũng đều đáng trân trọng và cần được gìn giữ, bởi đó là tài sản tinh thần vô giá nhất, là những tinh hoa của dân tộc được chắt lọc qua nhiều thế kỷ. 
Với học sinh Tiểu học - thế hệ tương lai của đất nước, để các em vẫn luôn tiếp thu được các nền văn hóa thế giới mà không quên mất những tinh hoa văn hóa của dân tộc thì ngay từ khi còn nhỏ các em đã phải có được vốn hiểu biết, và phải có được một tình yêu thật sự với dân ca. Vì vậy bồi dưỡng và phát huy vốn dân ca cho học sinh Tiểu học luôn là tiền đề đầu tiên trong việc giữ gìn tinh hoa văn hóa dân tộc. Như lời dặn dò cuối cùng của Bác Hồ trước lúc ra đi: “rằng đã yêu Tổ quốc mình, càng yêu tha thiết những khúc hát dân ca.”
2. Khuyến nghị
Để học sinh thực sự yêu thích học hát các bài dân ca Việt Nam, cần có sự phối hợp giữa Sở GD&ĐT và Phòng GD&ĐT để có những chương trình phong phú hơn về nội dung giảng dạy, biểu diễn và đặc biệt là phương pháp dạy học đổi mới, thích ứng với đặc thù của dân ca thì mới thu hút và tạo được chất lượng học tập của học sinh trong các trường Tiểu học. Cung cấp tài liệu, tuyển tập các bài hát dân ca thiếu nhi cho các trường Tiểu học.
Về phía Nhà trường, tôi đề nghị Ban giám hiệu trường tiếp tục trang bị phòng học Âm nhạc, mua sắm thêm những phương tiện dạy học cần thiết như: tranh ảnh, băng đĩa hình về múa hát dân ca các dân tộc để học sinh được học bằng đa giác quan: nghe, nhìn, cảm nhận, vận động .. Thường xuyên tổ chức các cuộc thi hát, múa, tìm hiểu dân ca. các trò chơi dân gian để học sinh có nhiều cơ hội tìm hiểu và đến gần hơn với dân ca.
Trên đây là một số kinh nghiệm tôi thu được trong quá trình dạy học, rất mong nhận được những ý kiến trao đổi, đóng góp của các đồng nghiệp nhằm tìm thêm những biện pháp hữu hiệu nhất trong công tác bảo tồn và phát huy vốn dân ca ở trường Tiểu học nói riêng, học sinh phổ thông nói chung, ngày càng yêu thích học hát và tìm hiểu về các bài hát dân ca Việt Nam.
TÀI LIỆU THAM KHẢO :
1.Tài liệu dạy hát dân ca cho học sinh phổ thông.
2. Sách giáo khoa, sách giáo viên Âm nhạc 1,2,3,4,5– của Bộ giáo dục
3. Phương pháp dạy học các môn học ở Tiểu học – Nhà xuất bản Giáo dục – 2007.
3. Phương pháp dạy học Âm nhạc – Hoàng Long – Nhà xuất bản Giáo dục.
4. Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên môn Âm nhạc – Nhà xuất bản Giáo dục.
5. Dân ca Việt Nam – Nhà xuất bản Hà Nội – 2001
6. Âm nhạc giân dan trong cuộc sống cổ truyền của người Việt Nam – Tạp chí Âm nhac số 1 – Tô Ngọc Thanh 1984
7. Dân ca Việt Nam dòng sữa mẹ - Tạp chí Âm nhạc số 1 – Tú Ngọc 1977.
8. Dân ca và Xã hội – Tập san Âm nhạc số 10 và 11 – Tử Phác 1956-1957

File đính kèm:

  • docbao_cao_bien_phap_mot_so_kinh_nghiem_day_hat_dan_ca_trong_ch.doc